"Dushku i Lleshanit", legjenda e flijimit te nje foshnje

ELBASAN, 19 Qershor/ATSH- Dushku i Lleshanit me një moshë 500 vjeçare tashmë është kthyer në vlerë natyrore, e cila do të mbijetojë edhe për shekuj të tjerë, mbi kodrën e vogël në fshatin Lleshan, rreth 15 km larg qytetit të Elbasanit. Flladi i tij përshëndet udhëtarët që kalojnë pranë tij..."Kjo madhështi lindi nga flijimi i një foshnjeje me një lente dushku në grykë. Nëna dhe babai bënë të pamundurën për foshnjen e tyre të vogël që ta kthenin përsëri në jetë, por jo…Foshnja do të ishte krijesa e kësaj peme madhështore, që populli e mbron, i shërben dhe e respekton si të ishte një gjë e gjallë, këtë monument natyror me shumë vlera". Këto janë fjalët e shkruara në formën e një epitafi, në një kornizë të varur në pemën e dushkut, si një rrëfenjë për ata që ndalojnë për herë të parë dhe shijojnë freskinë, ujin dhe natyrën e bukur që rrethon këtë dushk 500 vjeçar. Dushku i ka hapur degët e tij në një fushë të madhe dhe pret çdo kalimtar të rastit, por edhe të fshatrave përreth për t'u ulur nën hijen e tij, si dhe për të shijuar ujin e ftohtë që rrjedh shumë pranë tij. Shpatarakët të njohur si besimtarë ortodoksë, ndalojnë dhe ndezin qiri në një dhomëz të vogël, ndërtuar nuk dihet se prej kujt. Veç lutje dhe qirinj të ndezur mund të shohësh çdo ditë në këtë dhomëz shumë pranë dushkut.
Historia e 'Dushkut të Lleshanit'
Të duket si përrallë, por gojëdhënat vit pas viti për këtë dushk, të bëjnë të besosh që është një histori e vërtetë, saqë të duket sikur edhe vetë dushku me pamjen e tij sa gjigande dhe krenare të bën ta besosh këtë.
Thuajse para 500 vjetësh më parë një çift bashkë me djalin e tyre vinin nga zona të thella të Zavalinës për të shkuar në Lleshan, apo më poshtë në Shelcan. Të lodhur nga rruga në këmbë, ata bashkë me fëmijën u ndalën në këtë dushk, i cili ishte shumë herë më i vogël se dushku aktual dhe nën hijen e tij u ulën të pushojnë sadopak për t’ju kthyer sërish rrugëtimit në këmbë.
Të lodhur nga këmbët si dhe të etur për ujë, çifti i ri, për një moment e largon vëmendjen nga djali i tyre thuajse tre vjeç, i cili si lodër për të luajtur, përdor një lende dushku. Fëmija, pa ditur se çfarë po bënte dhe njëkohësisht i uritur e përtyp këtë lente.
Dhe gjithçka merr fund këtu...!
Edhe pse të dy prindërit përpiqen t'i shpëtojnë jetën e djalit të tyre të vetëm fëmija ndërroi jetë.
Zemërthyer vendosin ta varrosin qënien e tyre shumë pranë këtij dushku. Një gropë e vogël dhe një gurë mbi të tregonte se aty prehej një djalë tre vjeçar.
Por nuk kish kaluar më shumë se një vit, dhe për çudi apo nuk dihet se si…., një filiz e më pas një pemë filloi të mbinte pikërisht nga varri, mbi trupin e djalit tre vjeçar…
Dhe historia vazhdon... Gojëdhënat thonë se lentja që djali i vogël përtypi mbiu, hapi rrënjët thellë në tokë, dhe një dushk u rrit ...
Ky dushk tashmë fton kalimtarët të ndalojnë, të pushojnë nën hijet e tij të mëdha .
Gojëdhënat thonë se më pas me amanetin e tyre, prindërit e djalit të varrosur nën këtë dushk, u varrosën pranë këtij dushku, e kështu me radhë të gjithë pjesëtarët e familjes. Tashmë rreth dushkut ndodhen shumë varre, të cilat prehen nën krijesën e foshnjës.
Të moshuarit e rrëfejnë si një legjendë, por historia ruhet ashtu si është, nuk ka deformime, veç fjalë e fjalë, të paharruara për 500 vite.
E sa … e sa vite e shekuj do të kalojnë, dushku tregon se nuk do të plaket kurrë. Kurdo që të shkosh ai është i njëjtë, i gjelbër, herë- herë të duket sikur të fton të ulesh shumë pranë tij dhe të bisedosh me të, duke shijuar një cigare, apo ujin e ftohtë, i cili nuk dihet se nga vjen.
'Dushku i Lleshanit', Monument Kulture
Në vitin 2002, ku Dushk do të shpallej monument kulture për nga vetë vlerat që ka.
Rreth vitit 2005 – 2006 World Vizion, do të kryente edhe një investim prej rreth 1.8 milionë lekë, duke e rrethuar dushkun me kangjella prej druri, dy palë shkallë si dhe duke restauruar çezmën që ndodhet shumë pranë tij.
Tashmë ai është një monument kulture që në çdo kohë pret vizitorë, apo pushues, të cilët nën hijen e tij shijojnë bukurinë e rrallë që e rrethon. Ky dushk tashmë është kthyer në një vlerë natyrore, e cila do të mbijetojë edhe për shekuj të tjerë, mbi këtë kodrinë të vogël në fshatin Lleshan, rreth 15 km larg qytetit të Elbasanit.